متن ذیل ، مربوط به نقد برجام توسط عباس عراقچی (  معاون وزیر خارجه ) و بررسی وضعیت خطوط قرمز در متن توافق وین می باشد .

گفتنی است در ارتباط با برجام خطوط قرمزی وجود دارد که مقام معظم رهبری بارها به آن تأکید نموده و افکار عمومی نسبت به آن حساس شده اند  . در اینجا  به طور اجمالی این خطوط مطرح می گردد :

• خط قرمز اول : لغو شدن فوری تحریم‌ های اقتصادی مالی و بانکی در هنگام امضای توافق نامه و منوط نشدن آنها به اجرای تعهدات ایران  .
• خط قرمز دوم : ارائه متنی روشن غیر قابل تفسیر در مورد توافق نامه .
• خط قرمز سوم : عدم پذیرش تعهدات بازگشت‌ ناپذیر .
• خط قرمز چهارم : عدم پذیرش مصاحبه با نخبه ها و دانشمندان ایرانی .
• خط قرمز پنجم : عدم پذیرش موکول نمودن هر اقدامی به گزارش آژانس  .
• خط قرمز ششم : عدم پذیرش نظارت و بازرسی‌های غیر متعارف از تاسیسات ایران که روال متعارف بازرسی‌های شناخته شده‌ آژانس نیست .
• خط قرمز هفتم : عدم پذیرش بازرسی از مراکز دفاعی کشور .
• خط قرمز هشتم : کند نشدن فعالیت‌های مرتبط با تحقیق و توسعه و ساخت و ساز هسته‌ای .
• خط قرمز نهم : عدم پذیرش محدودیت ‌های طولانی  .
• خط قرمز دهم : دستیابی به ۱۹۰ هزار سو ظرفیت غنی سازی در آینده‌ای نزدیک .

نقل قول مطالب عباس عراقچی (  معاون وزیر خارجه )   : « بسم الله الرحمن الرحیم .  در روز تصویب توافق ،  آن‌ها قانون لغو تحریم‌ها را « انشاء » می‌کنند و اجرایش موکول می شود به بعد از اجرای تعهدات ایران . برای همزمانی ،  هیچ فرمول بهتر و جایگزینی وجود نداشت!  در نقشه راه بین ایران و آژانس هیچ گونه بحث مصاحبه با کارشناسان و هیچ گونه بازرسی از مراکز نظامی وجود ندارد !  ما بعد از ده سال در بحث سانتریفیوژها هیچ محدودیتی نخواهیم داشت! آن‌ موشک‌هایی که قطعنامه مشخص کرده که نباید فعالیت روی آن‌ها بشود ،  شامل هیچ‌کدام از موشک‌های ما نمی‌شود .  هر فتحی هزینه‌های خودش را دارد ،  نتیجه‌ی عملیات را با این‌ جزییات و هزینه‌ها حساب نمی ‌کنند !  وجه مثبت استثنا شدن ایران در میان همه کشورها قوی‌تر است ،  یعنی به کشورهای دیگر می‌گوید این امتیازاتی که به ایران دادیم به هر کسی نمی‌دهیم !   در مورد بحث لغو فوری تحریم‌ ها آنچه که به عنوان دستورالعمل به تیم داده شده بود آن بود که تمامی تحریم‌های اقتصادی و مالی باید یکجا برداشته بشوند در ابتدای توافق و بقیه تحریم‌ها در فاصله‌ای معقول .  این عین عبارتی است که خود مقام معظم رهبری هم به کار بردند که بقیه‌ی تحریم‌ها در فاصله‌ای معقول برداشته شوند .  بقیه‌ی تحریم‌ها چه تحریم‌هایی هستند؟ یکی تحریم‌های به اصطلاح اشاعه‌ای .  که مربوط می‌شود به کالاهای دو منظوره .  آن کالاهایی که می‌تواند در صنعت نظامی هسته‌ای یعنی در تولید سلاح‌ هسته‌ای هم کاربرد داشته باشد .  یک سری تحریم‌ها اینگونه بود .  یک سری تحریم‌های تسلیحاتی و تحریم‌های مربوط به ممنوعیت فعالیت‌های موشکی که در قطعنامه شورای امنیت آمده است .  اینها تحریم‌هایی بود که طبق دستورالعمل باید در فاصله‌ای معقول برداشته می‌شد .  تحریم‌هایی که باید فوری برداشته می شد تحریم‌های اقتصادی و مالی بود .  خب تعبیر این بود که در آغاز اجرای توافق باید این کار صورت بگیرد .  همانطور که در متن برجام می‌بینید در روز اجرایی شدن توافق تحریم‌ها به طور کامل برداشته خواهد شد و این برداشته ‌شدن اجرایی می‌شود .  اما این تحریم‌ها در روز Adoption Day به اصطلاح ،  در روزی که به اسم توافق یا تصویب می‌گذاریم (که این روز بعد از طی مراحل قانونی هست) ،  قانونش برداشته می‌شود ولی اجرای آن قانون موکول به زمانی است که ایران هم فعالیت‌هایش را اجرا کرده باشد  .

         این توافق طی چند روز انجام می شود .  اولینش روز جمع‌ بندی یا روز نهایی شدن توافق بود .  روزی بود که گذشت .  آن روزی که شورای امنیت توافق را تأیید کرد ،  روز نهایی‌شدن و جمع‌بندی است .  روز بعدی روز توافق هست اسمش یا روز تصویب (Adoption Day) .  این روز در فاصله‌ای حداکثر ۹۰ روز بعد از تصویب شورای امنیت است .  یعنی این ۹۰ روزی که کشورها مراحل قانونی را در کشور خودشان طی خواهند کرد .  یعنی همین کاری که الان داریم انجام می‌دهیم .  ما الان در این مرحله هستیم .  ما داریم مراحل قانونی را طی می‌کنیم حالا یا توسط مجلس شورای اسلامی و یا توسط شورای عالی امنیت ملی .  به هر حال این روال قانونی طی خواهد شد .  ما به نقطه‌ای می‌رسیم که این را از لحاظ قانونی یا تأیید می‌کنیم یا رد می‌کنیم .  حالا ما به نتیجه کاری نداریم .  ولی به هرحال روالی هست که باید طی بشود .  در کنگره‌ی آمریکا هم همین روال دارد طی می‌شود .  حتماً شاهد مباحث بودید .  آن‌ها هم ،  موافق و مخالف دارند صحبت می‌کنند و روالی دارند که حالا جزییات ش بماند ،  ولی آن روال هم باید طی بشود .  ۹۰ روز حداکثر فرصت هست برای اینکه این روال طی بشود و از این ۹۰ روز تقریباً حدود ۲۰ روزش رفته است .  وقتی این روال طی شد و کشورها همه اعلام کردند که ما روال قانونی را طی کردیم و آماده‌ی اجرا هستیم.

آن روز هست که ما تازه توافق داریم .  بهش می‌گوییم روز تصویب .  در آن روز چه اتفاقی می‌افتد .  در آن روز اروپایی‌ها تمامی تحریم‌های خودشان را لغو خواهد کرد .  یک تصمیمی را شورای وزیران اتحادیه‌ی اروپا اتخاذ خواهد کرد و تحریم‌های خودش را لغو خواهد کرد . اروپا هم لغو خواهد کرد .  آمریکا؛ در آن روز رییس‌جمهور آمریکا متنی را رسماً امضا می‌کند و اجرای تحریم‌های کنگره و آمریکا را متوقف خواهد کرد .  یک سری دستورات اجرایی رییس‌جمهور هست که آن‌ها لغو می‌شود و یک سری قوانین کنگره هست که آن‌ها متوقف می‌شود .  خب شورای امنیت هم که پیش از این قطعنامه‌های قبلی خودش را لغو کرده است .  پس در اینجا و در روز Adoption Day بدون اینکه ایران هیچ کاری را هنوز شروع کرده باشد آن‌ها تحریم‌های خودشان را لغو و یا متوقف می‌کنند .  شورای امنیت هم لغو می‌کند .  خب وقتی ما خیال‌مان راحت شد که آن ها لغو کردند بعد ما شروع به اقدامات اجرایی خودمان می‌کنیم .  البته آن‌ها وقتی تحریم‌هایشان را لغو می‌کنند ،  اجرایی شدن لغو تحریم‌هایشان موکول می‌شود به بعد از اینکه ایران هم مقدمات اجرایی تعهدات خودش را انجام بدهد .  در حقیقت آن‌ها قانون لغو تحریم‌ها را انشا می‌کنند و اجرایش موکول می شود به زمانی که ایران هم انجام داد .  بعد از آن ایران شروع می‌کند به کارهایی که باید انجام بدهد .  مقدمات‌ش یا به هر حال آن کاهش‌هایی که باید صورت بگیرد ،  صورت می دهد .  همه‌ی آن کارهایی که در ضمیمه‌ی شماره ۵ برجام آمده است .  وقتی تمام شد می‌رسیم به روز اجرا .  روز اجرایی شدن دیگر ایران مقدمات کارهایش را انجام داده؛ از آن روز رسماً شروع می‌کند به اجرا کردن توافق با شرایط جدید .  از آن روز هم تحریم‌ها هم دیگر لغو خواهد شد و به اصطلاح برداشته خواهد شد .

در حقیقت همانطوری که فرموده بودند مقام معظم رهبری اقدامات دو طرف اینجا به نوعی متناظر می‌شود .  این مشکل فنی‌ای که داشتیم که اقداماتی که ما باید انجام می‌دادیم زمان‌ش طولانی‌تر بود از اقداماتی که آن‌ها باید انجام می‌دادند ،  به این ترتیب رفع می‌شود .  آن‌ها تحریم‌های خودشان را لغو می‌کنند و اجرایی شدن لغوش به بعد از اقدامات ایران [موکول می‌شود] .  ما معتقد هستیم که متناظر بودن اقدامات دو طرف در مرحله‌ی اول که مربوط می‌شود به لغو تحریم‌های اقتصادی و مالی در اینجا رعایت شده .  در مرحله‌ی بعدی هم تصویب نهایی پروتکل الحاقی در مجلس شورای اسلامی هم موکول هست به لغو تحریم‌های کنگره که بعد از چند سال اتفاق می‌افتد .  که آن هم اقدامات دو طرف متناظر خواهد بود .  بنابراین در قضیه‌ی لغو تحریم‌ها متناظر با اقداماتی که ما انجام می‌دهیم [آن‌ها هم انجام می‌دهند] .  ما فکر می‌کنیم برجام آن خطوط قرمز را رعایت کرده و روال مطلوبی وجود دارد .

نکته‌ی دوم هم شفاف بودن متن هست .  متن [باید] شفاف باشد و از عباراتی که قابل تفسیر و دو پهلو هست خودداری بشود .  ما فکر می‌کنیم که این را در همه جای متن رعایت کردیم ،  البته حتی الامکان .  من فکر می‌کنم غیرممکن است که متنی را بنویسید و نشود هیچ کلمه‌ای از آن را به نوعی تفسیر و تأویل کرد .  ولی آن کلمات کلیدی که تفسیر آن‌ها می‌توانسته تغییری در نحوه‌ی اجرای برجام بدهد ،  همه آن‌ها را رعایت کردیم که مشکلی نباشد .  اگر جایی در این خصوص سؤالی هست من پاسخگو خواهد بود .

در خصوص بازگشت پذیر بودن تعهدات ما در مقابل بازگشت‌پذیر بودن تحریم‌های آن‌ها ،  این دستورالعمل ما بود .  دستورالعمل تیم مذاکره‌کننده این بود که اگر بازگشت‌پذیری در برجام برای طرف مقابل پیش‌بینی می‌شود برای ما هم باید وجود داشته باشد .  این چیزی هست که کاملاً وجود دارد .  هرجا طرف مقابل با بهانه یا بی بهانه به تحریم‌های خودش برگشت بکند جمهوری اسلامی ایران هم به برنامه خودش برگشت می‌کند .  و این صراحتاً در برجام آمده و حتی در قطعنامه هم آمده است .  شاید در قطعنامه‌های شورای امنیت بی‌سابقه هست که یک قطعنامه‌ای اشاره بکند اگر من فرض بکنید تحریم‌هایم را برگرداندم کشور مربوطه هم گفته باشد من هم تعهدات خودم را دیگر دنبال نخواهم کرد و این به صراحت در قطعنامه هم آمده .

بعضی از دوستان ایراد می‌کنند که بازگشت تحریم‌های آنها سریع اتفاق می‌افتد و بازگشت ما به برنامه‌ی خودمان با معطلی اتفاق می‌افتد .  این هردو تا غلط است .  هم بازگشت آن‌ها به تحریم‌هایشان این طور نیست که سریع اتفاق بیفتد .  بله ممکن است که روی کاغذ دوباره قانون‌ش را تصویب بکنند ولی این شاکله‌ای که ده سال برایش زحمت کشیدند تا علیه ایران توانستند یک شبکه‌ی پیچیده‌ی تحریمی را برقرا بکنند ،  وقتی این شبکه فرو بریزد به اصطلاح و از بین برود –به عنوان مثال پول‌های ایران وقتی آزاد می‌شود و در اختیار ما قرار می‌گیرد- این طور نیست که بازگشت‌پذیری در برنامه‌ی آن‌ها سریع باشد .  این شبکه‌ی تحریمی را این طور نیست که بتوانند سریع دوباره سرجایش بگذارند .  از آن طرف بازگشت‌پذیری در برنامه‌ی ما هم می‌تواند خیلی سریع‌تر از آنچه که بعضاً تصور می‌شود اتفاق بیفتد .  خود غربی‌ها که مدعی یک سال هستند .  و تمام دستاورد خودشان را این می‌دانند که ایران را یک سال از مثلاً رسیدن به سلاح هسته‌ای دور کردند .  این یک سال برک اوت تایم به اصطلاح دستاورد آن‌ها هست ظاهراً .  بنابراین خودشان دارند اعتراف می‌کنند که بازگشت‌پذیری در برنامه‌ی ایران یک سال است .  من می‌خواهم عرض بکنم بازگشت‌پذیری در برنامه‌ی ما حتی از این هم کمتر است .  به خاطر آنکه آنچه که در برنامه‌ی ما وجود دارد و اصلاً از بین رفتنی نیست که بخواهد برگردد ،  آن دانش و تکنولوژی ما هست .  آن دانشمندان ما هستند و کارشناسان و متخصصین ما هستند که اینها از بین رفتنی نیست که بگوییم کی می‌خواهد برگردد .  این سرمایه‌ای هست که هیچ وقت نخواهد رفت که بخواهد برگردد .

چهارم اینکه با شخصیت‌ها و دانشمندان ایرانی مصاحبه صورت نگیرد .  این در بحث مربوط به PMD بود .  بحثی که بین ما و آژانس باید حل بشود .  اگر که نقشه‌ی راهی که بین ایران و آژانس امضا شده است را ملاحظه بفرمایید هیچ گونه بحث مصاحبه با هیچ یک از کارشناسان ما در آن پیش بینی نشده است .

پنجم اینکه در برجام هیچ اقدامی به گزارش آژانس موکول نشود .  فکر می‌کنم عبارت دقیق‌ترش که به عنوان دستورالعمل به ما داده شده بود این بود که هیچ اقدامی در برجام به گزارش محتوایی‌ آژانس موکول نشود نه گزارشات کمی آژانس .  گزارش محتوایی یعنی چه؟ یعنی آژانس بیاید تأیید بکند که مثلاً برنامه‌ی ایران صلح آمیز است .  یک عبارت محتوایی خیلی کلی که  بالاخره هرگونه امکان سو استفاده‌ای ازش هست .  یا آن گزارش جامع آژانس که عرض کرده بودم خدمت‌ تان قبلاً .  آژانس گزارش دارد که در حقیقت یک جور تأییده‌ای هست که بهش می‌گویند Broader Conclusion یا گزارش گسترده‌تر یا گزارش جامع‌تر که در آن گزارش آژانس می‌آید تأیید می‌کند که هیچ فعالیت مخفی‌ای در کشور مربوطه وجود ندارد .  خب بله این یک گزارش محتوایی بسیار سختی هست که معلوم نیست چقدر طول بکشد یا نکشد .  هیچ اقدامی در برجام ،  هیچ مرحله‌ای در برجام ،  موکول به گزارشات محتوایی آژانس نیست .  تنها در مرحله‌ی اول که ایران باید اقداماتی را انجام بدهد موکول به گزارش و راستی‌آزمایی آژانس هست؛ که دقیقاً یک راستی‌آزمایی و گزارش کمی و مکانیکی هست .  یک چک لیستی وجود دارد ،  من چند بار خدمتتان عرض کردم به هر حال کارهایی که ما باید انجام ‌بدهیم ،  یک کسی باید باشد بیاید داوری بکند که آیا اینها انجام شد یا نشد؛ ممکن هست بگوییم داور بین‌المللی موجود داور عادلی نیست ،  انصاف را رعایت نمی‌کند ،  بله اینها هست .  در گذشته هم ما سوابق خوبی نداریم از آژانس .  اگر چه در دو سال اخیر در اجرای توافق ژنو اتفاقاً سابقه‌ی خوبی داریم از آژانس که به دقت اجرا کرده است .  اما واقعیت این هست که هیچ داور دیگری وجود ندارد و ما هم نمی‌توانیم جایگزینی برای آژانس پیدا بکنیم .  بالاخره یک کسی باید بیاید در تأسیسات ایران مثلاً بشمارد ماشین‌ها را که ۵۰۶۰ باید در نطنز باشد .  بالاخره یکی باید باشد که بگوید بله من رفتم این‌ها را شمردم ۵۰۶۱ ی نبود ۵۰۶۰ تا بود .  خب این فرد یا نهاد غیر از آژانس نمی‌تواند باشد که مقبولیت بین‌المللی داشته باشد .  حالا به درست یا به غلط ولی به هر حال واقعیت این است .  ما کاری که کردیم این است که تمام راستی‌آزمایی‌ای که آژانس در این مرحله باید انجام بدهد را به صورت کمی و عددی مشخص کردیم .  یک چک لیستی وجود دارد آژانس فقط باید بیاد علامت بزند که این کارها انجام شده یا نشده .  هیچ قدرت مانوری آژانس ندارد .  مثلاً ۵۰۶۰ تا ماشین را که می‌شمرد هیچ کاری نمی‌تواند بکند .  نمی‌تواند بگوید من فکر می‌کنم که کمتراست یا شاید بیشتر باشد .  از این بازی‌ها که نمی‌تواند دربیاورد .  آقا بشمار گزارش بده .  این چک لیست در ضمیمه‌ی شماره‌ی ۵ پاراگراف پ۵ وجود دارد .  از ردیف ۱۵٫۱ تا ۱۵٫۱۱ دقیقاً چک لیست آورده شده و به اعتقاد ما جای نگرانی وجود ندارد .

ششم اینکه بازرسی‌های غیرمتعارف وجود نداشته باشد .  همانطوری که در برجام ملاحظه می ‌فرمایید بازرسی فقط در چارچوب پروتکل الحاقی صورت می‌گیرد .  پروتکل الحاقی یک معاهده یا یک به هر حال قانون متعارف بین‌المللی هست .  بیش از ۱۴۰ کشور به آن پیوستند و بیش از ۱۲۰ کشور دارند اجرا می‌کنند .  بنابراین یک امر کاملاً‌ متعارفی هست .  خاص و ویژه‌ی ایران نیست .  ما قبول کردیم که اجرا بکنیم .  هرگونه بازرسی؛ چه از مراکز اعلام شده و چه از مراکز اعلام نشده ،  فقط در آن چارچوب خواهد بود .

هفتم عدم بازرسی از مراکز مرتبط با حریم دفاعی و نظامی کشور .  کاملاً هم این‌طوری هست .  باز هم عرض می‌کنم در بحث PMD که تقاضاهایی وجود داشت ،  الان در این نقشه‌ی راهی که بین ایران و آژانس امضا شده اگر ملاحظه بفرمایید ،  دیگر هیچ گونه بازرسی از مراکز نظامی در آن وجود ندارد .

هشتم بحث ادامه‌ِ R&D .  من فکر می‌کنم یکی از مشخصه‌ها و افتخارات برجام این است که تحقیق و توسعه در برنامه‌‌ی هسته‌ای ایران را کاملاً به رسمیت می‌شناسد و ادامه می‌دهد .  من بحث تحقیق و توسعه در برنامه‌ی هسته‌ای را عرض کرده‌ام قبلاً خدمت‌تان ،  باز تکرار می‌کنم .  ببینید صنعت هسته‌ای یک دریای وسیعی هست دیگر .  یک قسمتش غنی سازی است .  در این دریای وسیع شما در هر رشته و حوزه‌ای بخواهید تحقیق و توسعه انجام بدهید ،  آزادید .  هیچ ممنوعیتی وجود ندارد .  حتی برجام تشویق می‌کند کشورها را که در این حوزه‌ها از جمله تحقیق و توسعه‌ی این حوزه‌ها با ایران همکاری کنند .  خب می‌آید در این دریای وسیع صنعت هسته‌ای به غنی سازی که می‌رسیم که یک قسمت‌ش بحث غنی‌سازی است و قسمت حساسی است ،  باز تحقیق و توسعه ی ایران هیچ محدودیتی ندارد و کامل می‌تواند انجام بشود .  می‌آییم محدودتر می‌شویم در قمست تولید سانتریفیوژها .  فقط در قسمت تولید سانتریفیوژها هست که محدودیتی گذاشته شده است .  این محدودیت به اعتراف دوستان ما در سازمان انرژی اتمی و شخص آقای دکتر صالحی محدودتی نیست که تحقیق و توسعه‌ی ما را دچار مشکل بکند .  مثال عرض می‌کنم .  در آنجا گفته شده که ایران در ده سال آینده روی ماشین‌های IR-4, IR-5, IR-6, IR-8 کار می‌کند .  خب ما طبق برنامه‌ریزی خودمان بنایی بر اینکه بالاتر از این ماشین‌ها برویم نداریم .  اینها چهار ماشین مهم و نسل جدید ما هستند .  ما در حال کار روی اینها هستیم .  تحقیق و توسعه روی اینها حداقل همین هفت ،  هشت ،  ده سال به طول خواهد انجامید .  آنچه که برای ما خط قرمز بسیار پررنگ و کلیدی‌ای بود این بود که تحقیق و توسعه روی ماشین‌های IR-6 و IR-8 نباید معطل و تعطیل بشود .  که دقیقاً اتفاق افتاده است .  به صراحت آمده است که تحقیق و توسعه روی ماشین‌های شش و هشت و حتی قبل از آن چهار و پنج هم ادامه پیدا می‌کند .  تحقیق و توسعه روی ماشین IR-4 تقریباً تمام شده است ولی به خاطر اینکه سازمان انرژی اتمی می‌خواست تکنولوژی مربوط به این ماشین منتقل بشود به سال‌های آتی ،  این هم مانده است .  بنابراین در تحقیق و توسعه‌ای که ما به آن نیاز داریم هیچ وقفه‌ای صورت نمی‌گیرد .  کار روی ماشین‌ها ادامه پیدا می‌کند .  حتی برای ساخت ماشین‌های جدید هم ما محدودیتی نداریم .  تا وقتی که به مرحله‌ی تولید یک به اصطلاح نمونه‌ی این ماشین‌ها هم می‌رسد حتی مشکلی نداریم و اینها ادامه پیدا خواهد کرد .  از مرحله‌ای که وارد تست مکانیکی و تزریق گاز می‌شود –روی ماشین‌های فراتر از IR-8 که عرض می‌کنم ما اصلاً تصمیمش را نداریم فعلاً- محدودیت خواهد بود .

من جداً استقبال خواهم کرد که بحث‌ها کارشناسی و روی کلمه به کلمه باشد .  چون این سؤالات کلی همان‌طوری که بعضی از دوستان فرمودند بارها گفته شده و پاسخ‌ش هم روشن است .  من که نمی‌توانم هر جلسه پاسخ متفاوت بدهم .  در بحث R&D که اصلاً به تولید مربوط نمی‌شود و به بحث توسعه‌ی ماشین‌های پیشرفته مربوط می‌شود ،  فعالیت‌های ما ادامه پیدا خواهد کرد و ما ان شاء الله در پایان دوره ،  ماشین‌های IR-6 و IR-8 ما -که دو ماشین پیشرفته‌ی ما با توان بسیار فوق‌العاده‌ای هست- به مرحله‌ای خواهد رسید که تولید انبوه بشود .  بعد تولید انبوه که شد ان شاء الله تولید هم اجرا خواهد شد .

عدم پذیرش محدودیت‌های طولانی ؛ همان‌طوری که در برجام مشاهده می‌کنید محدودیت‌های ما از ۸ سال هست و بحث تعداد ماشین‌های تا ۱۰ سال هست که فکر می‌کنیم در چارچوب هست و یکی دو تا هم تا ۱۵ سال داریم .  اینکه مثلاً ما تا ۱۵ سال راکتور آب سنگین جدید نسازیم که چنین برنامه‌ای هم کشور ندارد .  ضمن اینکه همه‌ی دنیا و یا برنامه‌های ما دارد به سمت آب سبک پیش می‌رود ،  ما برنامه‌ای برای آب سنگین جدید نداریم .  یا اینکه تأسیسات جدید غنی‌سازی تا ۱۵ سال نسازیم .  ما تا ۱۵ سال که هیچی تا بیشتر از آن هم -همین نطنز اگر ان شاء الله با ماشین‌های IR-8 پر بشود و آن سوی بسیار بالایی را که می‌خواهیم به ما بدهد- احتیاجی نخواهیم داشت .  آن چیزهایی هم که دیدید در ۲۰ سال و ۲۵ سال و اینها ،  آن‌ها اصلاً بحث محدودیت نیست ،  بحث نظارت هست .  اینکه مثلاً تا بیست سال بر تولید فلان قطعه نظارت صورت بگیرد .  اصلاً‌ محدودیتی در کار نیست .  سانتریفیوژها را عرض می‌کنم ،  ما بعد از ده سال محدودیتی نخواهیم داشت .

اگر دقت بفرمایید در برجام آمده که برای تولید ماشین‌های سانتریفیوژ و برای غنی‌‌سازی دوره‌ی محدودیت ما ۸ ساله است .  اولین پاراگراف از متن اصلی می‌گوید محدودیت ۸ ساله هست .  بعد از ۸ سال جمهوری اسلامی ایران به برنامه‌ی درازمدت خودش پایبند خواهد بود .  طبیعی هست که بعد از ۸ سال یک شبه که معجزه نمی‌شود .  باید ماشین‌ها تولید بشود و باید زیرساخت‌ها ساخته بشود ،  ما طبق برنامه‌ی خودمان عمل خواهیم کرد .  برنامه‌ی خودمان هم در آن پاراگراف آمده که به آژانس اعلام خواهیم کرد .  چون همه‌ی کشورها بر اساس پروتکل الحاقی موظفند که برنامه‌ی دراز مدت خودشان را که معمولاً ده ساله هست ،  به آژانس ارائه بدهند .  در آن پاراگرافی که شما [آقای کوثری] اشاره می‌فرمایید ۲۰۰ عدد را گفته ،  گفته است طبق برنامه‌ی خود ایران.  برنامه‌ی خود ایران چند ساله هست؟ کشورها باید برنامه‌ها را ده ساله ارائه بدهند ،  ولی ما احتمالاً برنامه را ۱۵ ساله ارائه خواهیم داد که در پایان برنامه‌ِ‌ی ۱۵ ساله‌ ما یک میلیون سو تولید خواهد شد .  حتماً جای نگرانی نیست » .