عفونت گوش یا اوتیت میانی عفونتی است که در فضای پشت پرده گوش رخ می‌دهد. هر فردی ممکن است به عفونت گوش مبتلا شود اما این مشکل یکی از دلایل رایج مراجعه کودکان به یک پزشک متخصص است. عفونت گوش زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری یا ویروس مایع را در پشت پرده گوش به دام انداخته و باعث درد، تورم و برآمدگی پرده گوش می‌شود. در بسیاری از موارد عفونت گوش به خودی‌خود برطرف می‌شود اما با اینحال در برخی از افراد نیاز به برخی از روش‌های درمانی هست.

پزشک ممکن است دارویی را برای درمان گوش درد توصیه کند. اگر عفونت گوش بدتر شده یا بهبود نیافته است، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک تجویز کند. در کودکان کمتر از دو سال، معمولاً برای عفونت گوش آنتی بیوتیک لازم است.

برای اطمینان از بهبود عفونت گوش یا اینکه شما یا فرزندتان درد یا ناراحتی مداوم دارید، مهم است که به پزشک مراجعه کنید. مشکلات شنوایی و سایر عوارض جدی می تواند با عفونت‌های مداوم گوش، عفونت‌های مکرر و جمع شدن مایع در پشت پرده گوش رخ دهد.

گوش میانی کجاست؟

گوش میانی پشت پرده گوش (پرده تمپان) قرار دارد و دارای استخوان‌های ظریفی است که به شنوایی کمک می‌کنند. این استخوان‌ها (اسیکول‌ها) چکش (مالئوس)، سندان (incus) و رکاب (رکاب) هستند.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به عفونت گوش (اوتیت میانی) هستند؟

عفونت گوش میانی شایع‌ترین بیماری دوران کودکی البته به غیر از سرماخوردگی است. عفونت گوش اغلب در کودکان بین 3 ماه تا 3 سال رخ می‌دهد و تا سن 8 سالگی شیوع زیادی دارد. حدود 25 درصد از همه کودکان دچار عفونت‌های مکرر گوش می‌شوند. بزرگسالان نیز ممکن است به عفونت گوش مبتلا شوند، اما تقریباً به اندازه کودکان اتفاق نمی‌افتد.

عوامل خطر عفونت گوش کدامند؟

برخی از عوامل خطر ابتلا به گوش درد را در افراد افزایش می‌دهد. برای درمان گوش درد خوب است که با این موارد آشنا باشید؛ به همین دلیل در ادامه چند مورد از این عوامل را برای شما نام برده‌ایم:

– سن: نوزادان و کودکان خردسال بین ۶ ماه تا ۲ سال در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عفونت گوش هستند.

– سابقه خانوادگی: سابقه ابتلا به عفونت گوش می‌تواند در خانواده وجود داشته باشد.

– سرماخوردگی: سرماخوردگی اغلب شانس ابتلا به عفونت گوش را افزایش می دهد.

– آلرژی: آلرژی باعث التهاب (تورم) مجاری بینی و دستگاه تنفسی فوقانی می‌شود که می‌تواند آدنوئیدها را بزرگ کند. آدنوئیدهای بزرگ شده می‌توانند شیپور استاش را مسدود کرده و از تخلیه مایعات گوش جلوگیری کنند. این موضوع منجر به تجمع مایع در گوش میانی می‌شود که باعث فشار، درد و عفونت احتمالی خواهد شد.

– بیماری‌های مزمن: افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن بیشتر در معرض ابتلا به عفونت گوش هستند. به ویژه بیماران مبتلا به نقص ایمنی و بیماری مزمن تنفسی، مانند فیبروز کیستیک و آسم.

– قومیت: بومیان آمریکایی و کودکان اسپانیایی تبار بیشتر از سایر گروه‌های قومی عفونت گوش را تجربه می‌کنند.

روش درمان گوش درد چیست؟

درمان عفونت گوش بستگی به سن، شدت عفونت، ماهیت عفونت (تشخیص دائمی یا مکرر بودن عفونت و اینکه چندمین بار است که به عفونت مبتلا می‌شوید.) و اینکه مایع برای مدت طولانی در گوش میانی باقی مانده باشد، بستگی دارد.

اما به طور کلی پزشک شما داروهایی را برای تسکین درد و تب تجویز می‌کند. اگر عفونت گوش خفیف باشد، پزشک قبل از تجویز آنتی بیوتیک، چند روز صبر می‌کند تا ببیند آیا عفونت به خودی خود از بین می‌رود یا نه.

درمان گوش درد با مصَرف آنتی بیوتیک

اگر تصور شود که باکتری عامل عفونت گوش باشد، ممکن است آنتی بیوتیک برای درمان گوش درد  تجویز شود. پزشک ممکن است بخواهد تا سه روز قبل از تجویز آنتی‌بیوتیک صبر کند تا ببیند که آیا عفونت خفیف خود به خود از بین می‌رود یا خیر. اگر عفونت گوش شدید باشد، ممکن است بلافاصله آنتی بیوتیک شروع شود.

عوارض عدم درمان گوش درد

اکثر عفونت‌های گوش عوارض طولانی مدتی اایجاد نمی‌کنند. عفونت گوش که بارها و بارها اتفاق می‌افتد می‌تواند منجر به عوارض جدی شود:

اختلال شنوایی:

کم شنوایی خفیف که گهگاهی احساس می‌شود و تا مدت‌ها تسکین می‌یابد، با عفونت گوش نسبتاً شایع است؛ اما معمولاً پس از رفع عفونت بهتر می‌شود. عفونت‌های گوش که بارها و بارها اتفاق می‌افتند، یا وجود مایع در گوش میانی، ممکن است منجر به کاهش شنوایی مهم‌تر شود. اگر آسیب دائمی به پرده گوش یا سایر ساختارهای گوش میانی وارد شود، ممکن است از دست دادن دائمی شنوایی رخ دهد.

تاخیر در گفتار یا رشد:

اگر شنوایی در نوزادان و کودکان نوپا به طور موقت یا دائمی مختل شود، ممکن است گفتار، مهارت‌های اجتماعی و رشدی کودکان با تاخیر مواجه شود.

گسترش عفونت:

عفونت‌های درمان نشده یا عفونت‌هایی که به خوبی به درمان پاسخ ندهند، می‌توانند به بافت‌های مجاور سرایت کنند. عفونت ماستوئید (برآمدگی استخوانی پشت گوش، ماستوئیدیت نامیده می‌شود.) می‌تواند منجر به آسیب به استخوان و تشکیل کیست‌های پر از چرک شود. به ندرت نیز، عفونت‌های جدی گوش میانی به سایر بافت‌های جمجمه، از جمله مغز یا غشاهای اطراف مغز (مننژیت) گسترش خواهد یافت.

پارگی پرده گوش:

بیشتر پارگی‌های پرده گوش در عرض 72 ساعت بهبود می‌یابند؛ اما در برخی موارد نیاز به ترمیم پرده گوش به کمک جراحی است.

راهکارهایی برای جلوگیری از عفونت گوش در افراد مستعد گوش درد

نکات زیر ممکن است خطر ابتلا به عفونت گوش را کاهش دهد:

• از سرماخوردگی و سایر بیماری‌ها جلوگیری کنید.
• به صورت مرتب و کامل دست‌های خود را بشویید و از ظروف مشترک خوردن و آشامیدن خودداری کنید.
• در آرنج خود سرفه یا عطسه کنید.
• از دود سیگار اجتناب کنید.
• خارج از خانه، در محیط‌های عاری از دود بمانید.
• اگر‌ مادر هستید و نوزاد شیخواره دارید، در صورت امکان، حداقل به مدت شش ماه به کودک خود شیر بدهید. شیر مادر حاوی آنتی بادی‌هایی است که ممکن است از عفونت گوش محافظت کند. اگر با شیشه شیر شیر می‌دهید، کودک خود را در وضعیت عمودی نگه دارید.
• از یک پزشک برای زدن واکسن‌های آنفولانزای فصلی، پنوموکوک و سایر واکسن‌های باکتریایی که ممکن است به پیشگیری از عفونت گوش کمک کنند مشورت بگیرید.

منبع: راه های درمان گوش درد چیست؟ مجله سلامت دکترتو