زندگی نامه، ویژگی‌ها و آثار علامه طباطبایی (ره) - راستان نیوز 
×

منوی بالا

منوی اصلی

دسترسی سریع

اخبار سایت

true
true

ویژه های خبری

true
    امروز  جمعه - 10 فروردین - 1403  
true
false

علامه سیدمحمدحسین طباطبایی در سال 1321 هجری قمری مصادف با 1282 هجری شمسی در تبریز متولد شد و در زادگاه خود تحصیلات مقدماتی را به اتمام رسانید. وی در سال 1304 عازم نجف شد و در مرکز جهانی علوم اسلامی نزد استادان معروفی همچون نائینی، کمپانی و بادکوبه‌ای دروس بالای فقه و اصول و فلسفه را به تحصیل معلومات پرداخت. ایشان در سال 1314 به تبریز بازگشت و بعد از سپری کردن 10 سال به قم مهاجرت نموده و در آنجا تا پایان عمر خود به تدریس علوم عقلی و تفسیر قرآن مشغول گشت. در ذیل فهرستی از آثار و کتاب‌های مرحوم علامه و چکیده‌ای از مهم‌ترین آن‌ها ارائه می‌گردد:

تفسیر المیزان – اصول فلسفه و روش رئالیسم – حاشیه بر اسفار صدرالدین شیرازی – سنن النبی (ص) – مصاحبات با استاد کربن – شیعه در اسلام – حاشیه بر کفایه الاصول – رساله در قوه و فعل – رساله در اثبات ذات – رساله در صفات – رساله در افعال – رساله در وسائط – الانسان قبل الدنیا – الانسان فی الدنیا – الانسان بعد الدنیا – رساله در نبوت – رساله در ولایت – رساله در مشتقات – رساله در برهان – رساله در مغالطه – رساله در تحلیل – رساله در ترکیب – رساله در اعتبارات – رساله در نبوت و مقامات – منظومه در رسم خط نستعلیق – علی والفلسفة الالهیه – قرآن در اسلام – رساله در حکومت اسلامی.

 

 

تفسیر المیزان:

چکیده: در کتاب «تفسیر المیزان»، علاوه بر تفسیر آیات، به مباحث روایی، تاریخی، کلامی، فلسفی، علمی و اجتماعی نیز اشاره شده است. ترجمه این اثر به دو شکل ۴۰ جلدی و ۲۰۰ جلد منتشر و توسط سید محمد باقر موسوی همدانی به فارسی ترجمه شده است.

 

تفسیر روایی البیان:

چکیده: کتاب «تفسیر روایی البیان» قبل از نوشتن تفسیر «المیزان» و با محوریت احادیث تألیف شده است. نام اصلی این کتاب، که «تفسیر البیان فی الموافقة بین الحدیث و القرآن» می‌باشد از اول قرآن تا پایان سوره یونس را دربرمی گیرد.

 

تعلیقه بر بحار الانوار:

چکیده: علامه طباطبایی بر این اعتقاد بود که کتاب «بحار الانوار» بهترین دائرة المعارف شیعه در زمینه احادیث می‌باشد. علامه توضیحات مناسبی را در ذیل احادیث افزوده بود ولی از آنجا که وی به مسائل فلسفی مسلط نبود، ضرورت داشت ایشان نکاتی را در حاشیه بیافزاید. این کار تا اوایل جلد هفتم بحارالانوار انجام و منتشر شد اما این حاشیه نویسی ناتمام ماند. لازم به ذکر است موسسه «الوفاء بیروت» این تعلیقات را به همراه بحار الانوار چاپ نموده است.

آغاز فلسفه:

چکیده: کتاب «آغاز فلسفه»، ترجمه‌ای سلیس و روان از کتاب «بدایة الحکمه» تألیف علامه طباطبائى می‌باشد که توسط آیة الله محمد على گرامى به فارسى ترجمه گشته است. این موضوعات در این کتاب مورد بحث قرار گرفته است: کلیات مباحث هستى، مواد سه‏ گانه وجوب، امکان و امتناع، وجود ذهنى و خارجى، علم و عالم و معلوم، ماهیت، معقولات عشر، علت و معلول، واحد و کثیر، سبق و لحوق، قوه و فعل، مسائل مربوط به واجب ‏الوجود.

 

 اصول فلسفه رئالیسم:

چکیده: کتاب «اصول فلسفه رئالیسم»، شامل چهارده مقاله می‌باشد: مقاله اول مربوط به چسیتى فلسفه، مقاله دوم مربوط به فرق میان فلسفه و سفسطه، مقاله سوم مربوط به علم و ادراک، مقاله چهارم مربوط به ارزش معلومات، مقاله پنجم مربوط به پیدایش کثرت در ادراکات، مقاله ششم مربوط به ادراکات اعتبارى، مقاله هفتم مربوط به پیرامون وجود، …. و در نهایت در مقاله چهاردهم مربوط به خداى جهان و جهان است.

 

 

 

انسان از آغاز تا انجام:

چکیده: کتاب «انسان از آغاز تا انجام» که توسط صادق لاریجانی ترجمه شده است به این موارد اختصاص داده شده است: چگونگی نحوه آفرینش انسان، چیستی فلسفه خلقت، چگونه بودن این دنیا و دنیاى آخرت، چگونگی مراحل انسان: قبر، برزخ، رستاخیز، نامه اعمال و … .

 

بررسی‌های اسلامی (دو جلد):

چکیده: در کتاب «بررسی‌های اسلامى»، مجموعه‌ای از مقالات، پرسش‌ها و پاسخ‌های علامه طباطبائى گردآوری شده است. این کتاب ارزشمند به همت استاد سیدهادى خسروشاهى گردآورى شده و شامل موضوعات زیر می‌باشد:

جلد اول: اسلام‏ شناسى، امامت و تشیع، مسائل قرآنى، مقام و موقعیت زن در اسلام.

جلد دوم: مسائل فلسفى، مسئله آفرینش و رستاخیز، مسائل اجتماعى اسلام، مسائل گوناگون.

تعالیم اسلام:

چکیده: کتاب «تعالیم اسلام»، مربوط به مجموعه قوانین و مقررات فطرى می‌باشد که سعادت دنیا و آخرت انسان را تأمین می‌کند. این تعالیم حاوی مضامین و جنبه‌های مختلف فرهنگى و تربیتى، فلسفى، کلامى، اقتصادى، اجتماعى، سیاسى می‌باشد که در سه بخش تنظیم شده است: اعتقادات، اخلاق، احکام.

 

رسالت تشیع در دنیای امروز:

چکیده: کتاب «رسالت تشیع در دنیای امروز» به این موضوعات پرداخته است: بشارت مذهب تشیع، معاد شناسى از نظر شیعه، پیدایش سیر معنوى و عرفان. لازم به توضیح است این اثر حاوی توضیحات و مستند سازى مرحوم آیة الله احمدى میانجى نیز می‌باشد.

 

 رساله لب اللباب به ضمیمه مصاحبات:

چکیده: کتاب «رساله لب اللباب به ضمیمه مصاحبات» توسط آیة الله سید محمد حسین حسینى تهرانى (ره) تألیف و تقریر گشته است. ایشان طی چند ساعتی که در محضر علامه طباطبایی بوده‌اند مطالب خود را در قالب سؤال، طرح نموده و علامه هم آن پرسش‌ها را پاسخ داده‌اند و اینک مجموعه آن‌ها تحت عنوان «مصاحبات» به چاپ رسیده است. لازم به توضیح است این مباحث در پنج بخش تنظیم شده است: قرآنى، فلسفى، عرفانى، علمى و تاریخى. رساله «لب اللباب» بخش ضمیمه این اثر می‌باشد که در مورد شیوه درست سیر و سلوک و مطابق با آموزه‌های شیعه می‌باشد.

 

 روابط اجتماعی در اسلام:

چکیده: کتاب «روابط اجتماعی در اسلام» توسط علامه تألیف و توسط محمد جواد حجتی کرمانی ترجمه گشته است. در این کتاب آمده است: اسلام دینى فطرى است و به زندگى اجتماعى و روابط سالم برخاسته از آن را ارج می‌نهد و به همه جنبه‌های وجودى انسان پاسخ می‌دهد. از جمله ملاک‌های سنجش این دین، اجتماعى بودن آن است. این مباحث با ضمائمی همچون جبر و تفویض، معجزه، تقلید و پیروى از خرافات، محکم و متشابه، تأویل در قرآن تکمیل شده است.

 

النبی (ص):

چکیده: از آنجایی که پیامبر گرامى اسلام (ص) الگو و اسوه همه انسان‌هاست و رفتار و گفتار ایشان منبع اطمینان ‏بخشى برای زندگی تمامی انسان‌ها می‌باشد، لذا شناخت سنت‌های آن حضرت یک ضرورت محسوب می‌گردد. علامه سید محمدحسین طباطبائى در کتاب خویش، به بخشی از سنن پیامبر اسلام (ص) در این زمینه‌ها اشاره نموده است: آداب معاشرت، زینت کردن، سفر، زناشویى، خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها، امور مربوط به اموات، آداب نماز، قرائت قرآن، آداب دعا و … .

 

 

 شیعه:

چکیده: در کتاب «شیعه»، داستانِ شکل‏ گیرى شیعه، مشکلات و موانعى که بر سر راه آن ایجاد شد، تهمت‌های ناروا به شیعه، چگونگى مرجعیت اهل‏ بیت «ع»، پى ‏ریزى علوم توسط آنان، طرز تفکر فلسفى در بیانات آنان، پاسخ به شبهات و سؤال‌های گوناگون، مورد بحث قرار گرفته است. گفتنی است این کتاب، حاصل بحث‌ها و نامه‌هایی است که میان پرفسور هانرى کُرْبَن (محقق بزرگ فرانسوى) و علامه طباطبائى (متفکر بزرگ اسلام) در سال 1338 هجری شمسی انجام گرفته و توسط توضیحات و تحقیقات دو تن از شاگردان برجسته علامه، آقایان: على احمدى میانجى و سید هادى خسروشاهى غنی‌تر گشته است.

 

 قرآن در اسلام:

چکیده: استاد علامه طباطبائى با سال‌ها تدبر در قرآن کریم، در کتاب «قرآن در اسلام» جایگاه این کتاب هدایتگر را چنین بررسی نموده است: ارزش قرآن مجید در میان مسلمانان؛ چگونگى تعلیم قرآن؛ وحى قرآن مجید؛ رابطه قرآن مجید با علوم؛ ترتیب نزول قرآن و انتشار آن در میان مردم.

 

 

گلچینی از معارف تشیع:

چکیده: پس از دو کتاب «قرآن در اسلام» و «شیعه در اسلام»، کتاب «گلچینی از معارف تشیع» سومین اثر بزرگ علامه است که به پیشنهاد «دکتر ویلیام چیتیگ» تألیف شده است و حاوی متونی از دعاها و معنویات ائمه و شرح حال مختصری از امامان شیعه و متن عهدنامه مالک‌ اشتر می‌باشد.

 

 مجموعه رسائل – 3 جلدی:

چکیده: علامه طباطبائی دارای رساله‌های کوچکی هم هستند که در آن‌ها مطالب عمیق فلسفی، عرفانی و دینی مطرح شده است. این رساله‌ها در سه جلد توسط چند تن از دانشمندان اسلامی ترجمه و تشریح شده است:

جلد اول: اثبات واجب‌ الوجود، توحید، خلق جدید پایان‌ ناپذیر، وحی، علی و فلسفه الهی، اعجاز و معجزه.

جلد دوم: رساله الولایه، علم، برهان و علم امام.

جلد سوم: تعلیقات بر بحارالانوار، تعلیقات بر اصول کافی، ذوالقرنین یا کورش، خلقت انسان و جهان تکامل و اعجاز از دیدگاه قرآن.

 

نسب نامه خاندان طباطبائی:

چکیده: سر سلسله سادات طباطبائی، «ابراهیم طباطبا» می‌باشد که فرزند «اسماعیل دیباج»، نوه «ابراهیم عمر» و نتیجه «حسن مثنی» ذکر شده است. حسن مثنی، فرزند امام حسن مجتبی (علیه السلام) می‌باشد. کتاب «نسب‌ نامه خاندان طباطبائی» به قلم علامه سید محمد حسین طباطبائی و مقدمه استاد سید هادی خسروشاهی درباره سادات طباطبائی می‌باشد.

نهایت فلسفه:

چکیده: کتاب «نهایت فلسفه»، ترجمه کتاب «نهایة الحکمه» می‌باشد که به آموزش مسائل عمیق و دشوار فلسفى می‌پردازد. در این کتاب این مباحث مطرح شدهاست: مسائل کلى وجود، وجود مستقل و وجود رابط، مواد قضایا، ماهیت و احکام آن، مقولات ده‏ گانه، واحد و کثیر، علت و معلول، قوه و فعل، سبق و لحوق و قدم و حدوث، عقل و عاقل و معقول، درباره واجب‏ الوجود.

 

 

رسائل توحیدی:

چکیده: در کتاب «رسائل توحیدی»، مطالب عمیقی درباره توحید وطی چهار رساله بررسی شده است: رساله اول مربوط به وحدت حقّه وجود و توحید اطلاقیِ ذات اقدس اله می‌باشد. رساله دوم، مربوط به اسم‌ها و اوصاف حضرت حق است. رساله سوم، در مورد افعال الهی و متفرعات آن مانند قضا و قدر، بداء، جبر و تفویض و … است. رساله چهارم به موجوداتی اختصاص داده شده است که واسطه فیض میان حق تعالی و عالم ماده‌اند.

شیعه در اسلام:

چکیده: کتاب «شیعه در اسلام» دورنماى کلى مذهب شیعه را در سه بخش معرفى می‌کند: 1 – کیفیت پیدایش و نشو و نماى شیعه 2 – تفکر مذهبى شیعه 3 – اعتقادات اسلامى از نظر شیعه دوازده امامى.

true
برچسب ها :

این مطلب بدون برچسب می باشد.

true
true
true

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید

- کامل کردن گزینه های ستاره دار (*) الزامی است
- آدرس پست الکترونیکی شما محفوظ بوده و نمایش داده نخواهد شد


true