false
زیر عنوان این کتاب چنین است : « سیاست فرهنگی از دیدگاه مطالعات فرهنگی » .
کتاب « نگرشی نو به سیاست گذاری فرهنگی » تالیف « دکتر نعمت الله فاضلی » و « مرتضی قلیج » بوده و در واقع این کتاب ، نخستین متن تألیفی به زبان فارسی می باشد که از منظر مطالعات فرهنگی به موضوع سیاست فرهنگی نگریسته است.
این کتاب نه فصل دارد که از این قرار هستند :
فصل اول ) به مفاهیم های نظری و ضرورت های عملی سیاست فرهنگی مربوط می شود و به این پرسش پاسخ می دهد که آیا اساساً چیزی به نام سیاست فرهنگی به لحاظ نظری امکان پذیر است یا خیر .
فصل دوم ) این فصل به تشریح معنای مطالعات فرهنگی می پردازد .
فصل سوم ) در این فصل با ارائه دو نمونه از سیاست فرهنگی ابزاری و انتقادی ، نشان می دهد که این دو رویکرد چه شباهت ها و تفاوت هایی با یکدیگر دارند .
فصل چهارم ) در فصل چهرام به بحث در زمینه مناسبات میان ایدئولوژی و سیاست فرهنگی پرداخته است .
فصل پنجم ) در این فصل اختصاص به گفتمان ها و انواع سیاست فرهنگی دارد . در این بخش 3 گفتمان اصلی سیاست فرهنگی ( گفتمان دولتی ، گفتمان بازار و گفتمان ارتباطی و مدنی ) شرح داده شده است .
فصل ششم ) این فصل به طور خاص به کشورهای اروپایی و غربی پرداخته است و مبانی منطقی سیاست فرهنگی در کشورهایی همچون فرانسه ، آمریکا و سوئد را به تفکیک توضیح می دهد .
فصل هفتم ) این فصل نشان می دهد که در اثر جهانی شدن فرهنگی کشورهای جهان چه سیاست گذاری فرهنگی در حوزه فرهنگی انجام داده اند . در این بخش 4 الگوی نظری سیاست گذاری فرهنگی در زمینه جهانی شدن فرهنگ معرفی و نقد گردیده است .
فصل هشتم ) در این فصل به وضعیت سیاست فرهنگی در ایران معاصر پرداخته شده و به صورت غیرمستقیم برخی مباحث فصل های گذشته در اینجا در مورد وضعیت ایران معاصر به کار برده می شوند .
فصل نهم ) این بخش شبیه به یک پیوست است و عنوان آن « برنامه ریزی فرهنگی برای توسعه شهری و شهرهای خلاق » می باشد . گفتنی است این بخش مقاله ای است که « کالین مرسر » آن را تالیف نموده و در این کتاب به فارسی ترجمه شده است .
نویسندگان کتاب سعی نموده اند بینش های انتقادی مرتبط با سیاست فرهنگی را بسط و گسترش دهند . موضوعات این کتاب مربوط به انگاره ها و چالش های نظری سیاست فرهنگی می باشد و ابهام ها، پیچیدگی های مفهومی و انضمامی نهفته در سیاست فرهنگی را مورد واکاوی قرار می دهد . ابتدای کلام با چیستی مطالعات فرهنگی آغاز می شود و با بر شمردن ویژگی های بنیادین این رشته و ذکر اختلاف ها و مباحث کانونی ، خط سیر گسترش این رشته را از ابتدا تا ایجاد مباحث سیاست فرهنگی پیگیری می کند . در این کتاب مقایسه سیاست فرهنگی ابزاری با سیاست فرهنگی انتقادی انجام می گیرد ، مقایسه ای که لاجرم بین نگاه های مدیریتی و سویه های انتقادی مطالعات فرهنگی برقرار شده است . در این کتاب این موارد نیز مطرح شده است : نحوه تعامل ایدئولوژی و سیاست گذاری فرهنگی ، سنخ شناسی و مطالعه تطبیقی سیاست های فرهنگی ، گفتمان ها و انواع سیاست فرهنگی ، سیاست های فرهنگی حاکم بر کشورهای اروپایی و غربی، جهانی شدن فرهنگ و گفتمان های سیاست فرهنگی .
فصل پایانی کتاب مربوط به بازنویسی گفت وگوهای دکتر نعمتالله فاضلی با دانشجویان رشته سیاست گذاری و برنامه ریزی فرهنگی می باشد . در این مباحث ، سیاست گذاری فرهنگی در ایران معاصر از چشم انداز مطالعات فرهنگی ، مورد بحث قرار گرفته است . دکتر فاضلی در این فصل از مقاله تلاش نموده است سه سطح سیاست فرهنگی آرمانی یا مصوب ، سیاست گذاری محقق و سیاست فرهنگی تجربه شده را از هم تفکیک نماید . به اعتقاد وی ، سیاست فرهنگی در ایران به عرصه « چانه زنی فرهنگی » میان دولت و مردم بدل گشته است.
گفتنی است در سیاست گزاری از منظر مطالعات فرهنگی تلاش می شود که به جای این که فقط به بحث های کارشناسی ، فنی و بوروکراتیک تکیه شود ، تکیه گاه اصلی بر آن باشد که مردم ، جامعه و گروه های مختلف چه برداشتی از فعالیت ها و برنامه های فرهنگی دارند و . در حقیت سیاست فرهنگی را بر اساس آنچه جامعه و گروه های اجتماعی می فهمند دنبال می کند . در کل می توان گفت رویکرد مطالعات فرهنگی در این کتاب ، رویکردی است که به شیوه ای دموکراتیک تر مسائل فرهنگی را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد .
می توان عنوان نمود از مهم ترین پیام های این کتاب آن است که سیاست گزاری فرهنگی امری مدرن است . اهمیتی ندارد که چه نیت یا مقاصدی در ورای سیاست های فرهنگی نهفته باشد . لازم به ذکر است این سیاست ها دارای ویژگی بی مانندی می باشند که با مدرن شدن جوامع عجین گشته اند . لازم به توضیح است سیاست فرهنگی در مباحث فرهنگی کلاسیک ، جایگاهی نداشت اما به تدریج در طی دهه 1990 به بعد چرخشی در مطالعات فرهنگی به وجود آمد و سیاست فرهنگی نیز در دستور کار مباحث فرهنگی قرار گرفت . از ویژگی های مطالعاتی کتاب می توان به استفاده از منابع داخالی و خارجی و نیز استفاده از قوانین و سیاست های کشورهای مختلف اشاره نمود . اما می توان گفت نقطه ضعف این کتاب نیز عدم بررسی مستند و مستدل سیاست های فرهنگی در داخل و در نهاد هایی همچون شورای عالی انقلاب فرهنگی می باشد . مولفین کتاب به مناسبت های گوناگون ، به تعیین نقش مردم در سیاست های فرهنگی می پردازد و در واقع این امر نتیجه رویکرد مطالعات فرهنگی در سیاست فرهنگی است . نویسنده نتوانسته است تمایل خود را به سبک نظام های لیبرالی پنهان کند و چنین می گوید : « در نظام های لیبرالی ، انسان گرا و نظام هایی که معطوف به ارزش های فرد گرایانه دارند ، مردم تعیین کننده واقعی سیاست های فرهنگی خواهند بود » (ص321) . گفتنی است مولفان کتاب می نویسند : « سیاست تقلیل گرایی اقتصادی در آمریکا و هر چیزی را که اقتضای سرمایه داری دارد تعیین کننده غایت سیاست فرهنگی بوده و در مقابل آن ، نظام سیاسی جمهوری اسلامی افراطی است ، زیرا این سیاست نه تقلیل گرایی اقتصادی را می پذیرد نه واقع گرایی اجتماعی » (ص323) . آنها در کتاب می نگارند : « بزرگ ترین چالش فرهنگی ، گسیختگی میان سطوح سیاست فرهنگی است » (ص323) . چالش بعدی ، شکاف میان سیاست های مذهبی ایران با نظام جهانی سکولار عنوا شده است (ص336) . سومین چالش نیز ناباروری سنت مطرح شده است است .
نویسندگان کتاب می نویسند : « جامعه ایران در مواجهه با سیاست فرهنگی رسمی به نوعی « سازگاری عرفی » در مقابل قانون رسیده است که گاهی به آن عمل می کند و گاهی آن را دور می زند (ص347) . در این شرایط هیچ یک از طرفین از وضع راضی نسیتند اما هیچ یک نیز به وضعیت نارضایتی انفجارآمیز نرسیده اند (ص348) و توصیه این است که باید راهی پیدا کنیم که این سازگاری عرفی حداقلی باید حداکثری شود » .
در کل نویسندگان این کتاب معتقد به نگرش اجتماعی به فرهنگ و نگرش دمکراتیک و حتی نگرش لیبرال هستند ! آنها این نگرش را « مطالعات فرهنگی » معرفی می نمایند .
در کل می توان عنوان نمود « نگرش مردم گرا و اجتماعی به سیاست فرهنگی » همیشه به دیدگاه دموکراتیک و لیبرال منجر نمی شود .
true
true
https://www.rastannews.ir/?p=11664
true
true