false
عباس عراقچی ( معاون وزیر خارجه و مذاکره کننده ارشد ایران ) در اظهارات خود در کمیسیون امنیت ملی مجلس به صراحت اظهار داشت : « مطابق برنامه ریزی که در برجام وجود دارد ایران ظرف ۱۵ سال به ظرفیت یک میلیون سو غنی سازی خواهد رسید . به نظرم حساب دو دو تا چهار تاست . من اول توضیح بدهم آقای کوثری فرمودند که ما باید این ۱۹ هزار سانتریفیوژ را حفظ می کردیم و می رساندیم به ۱۹۰ هزار تا و بالاخره تولید سوخت می کردیم . این ممکن است ولی اگر شما ۱۹ هزار سانتریفیوژ IR-1 را تبدیل می کردید به ۱۹۰ هزار تا یعنی چهار تا تأسیسات مثل نطنز باید می ساختی تا بتوانی ۱۹۰ هزار سو تولید کنی . نکته همین جاست که ما نمی توانستیم ۱۹ هزار سانتریفیوژ IR-1 را تبدیل کنیم به ۱۹۰ هزار تا چون در آن صورت چهار تا نیروگاه نطنز را لازم می داشتیم که تازه بتواند سوخت یک نیروگاه را برای یک سال بدهد . آینده غنی سازی صنعتی ایران ماشینهای IR-1 نیست ، بلکه ماشین های پیشرفته [مثل] IR-8 است . خوب ما پذیرفتیم که تا ۱۰ سال ۵ هزار ماشین بمانیم در مقابل تحقیق و توسعه ما روی ماشین های IR-4 ، IR-5 ، IR-6 و IR-8 ادامه پیدا می کند . آینده غنی سازی صنعتی ما با این ماشینها رقم می خورد و ما باید این ماشین ها را متحول بکنیم و توسعه بدهیم و به مرحله تولید برسانیم . در پایان دوره محدودیت تولید این ماشینها آغاز خواهد شد ولی وقتی که دوره محدودیت را پشت سر بگذاریم و ان شاء الله تا آن مقطع ماشینهای IR-6 و IR-8 را و به خصوص IR-8 را به مرحله تولید رساندیم بلافاصله تولید شروع خواهد شد . به نظرم خیلی دقیق و معقول میشود محاسبه کرد که در ظرف چهار الی پنج سال حتماً می توانیم میزان تولید ماشینهای IR-8 را به پنجاه هزار ماشین برسانیم و در نطنز مستقر بکنیم . اگر همه چیز خوب پیش برود و ماشین ها در تحقیق و توسعه جواب بدهد و آن میزان سویی که ازش انتظار می رفته به آن برسیم که ان شاء الله می رسیم و می شود در یک فاصله چهارده الی ۱۵ سال به یک میلیون سو رسید » .
گفتنی است علی اکبر صالحی تنها چند روز پیش از این اظهارات عراقچی رقم بسیار متفاوتی را درباره توانایی غنی سازی ایران پس از ۱۵ سال ذکر نمود . وی در این باره چنین گفت : « این ماشین ها را ما داریم تولید می کنیم و در انبار نگه می داریم تا زمانی که خواستیم به سمت تولید ” سو ” یا ظرفیت غنی سازی ببریم ، استفاده کنیم . ظرفیت غنی سازی را باید پلکانی بالا برد و یک دفعه که نمی شود . ما از انتهای سال هشتم شروع به تولید ۲۰۰ دستگاه ir6 و ir8 می کنیم . از انتهای سال ۸ ، سالن ب را آماده می کنیم . بعد از سال ۱۱٫۵ زنجیره سانتریفیوژهای ir6 ما ۱۶۴تایی می شود و زنجیره سانتریفیوژهای ir8 ما نیز ۸۰ تا . اینها را بایستی پیش بینی کنیم . بعد از سال ۱۳ شیب را زیاد می کنیم طوری که در سال پانزدهم ما به ۱۹۰ هزار ” سو ” برسیم . شاید هم زودتر در انتهای سال ۱۴ برسیم » .
شاهد آن هستیم که اختلاف میان اظهارات عراقچی و صالحی درباره برنامه ایران برای رسیدن به ظرفیت غنی سازی مورد نیاز کشور بسیار زیاد است و هر چقدر پرسش ها جدی تر می شود حقایق تلخی از عدم تسلط تیم مذاکره کننده بر متن برجام بروز می کند . حال واقعیت امر چیست و ایران به چه میزان از ظرفیت غنی سازی مطابق برجام می تواند دست بیابد ؟
لازم به توضیح است در پارگراف شماره ۴ از بند الف فصل هسته ای برجام درباره ظرفیت غنی سازی ایران آمده است : « همچنان که ایران سانتریفیوژهای IR-1 را از رده خارج می نماید ، به جز نحوه مندرج در پیوست ۱ اقدام به ساخت یا سرهم کردن سانتریفیوژ نخواهد کرد ، و سانتریفیوژهای از کار افتاده را با نوع مشابه جایگزین خواهد نمود . ایران تولید دستگاه های سانتریفیوژ پیشرفته را صرفا برای فعالیت های مشخص شده در این برجام صورت خواهد داد . از پایان سال هشتم ، و به نحو مندرج در پیوست ۱ ، ایران آغاز به ساخت تعداد مورد توافقی از دستگاه های سانتریفیوژ IR-۶ و IR-۸ بدون روتورز نموده و تمامی دستگاههای تولید شده را در نطنز ، تا زمانی که بر اساس برنامه بلندمدت ایران مورد نیاز واقع شوند ، تحت نظارت مستمر آژانس انبار خواهد نمود » .
با توجه به پیوست ۱ برجام سعی خواهیم نمود تعداد مجاز تولید بدون روتور سانتریفیوژ را محاسبه کنیم . در پاراگراف ۲۷ این پیوست آمده است : « ایران به مدت ۱۰ سال ظرفیت غنی سازی خود را در حد ۵۰۶۰ ماشین سانتریفیوژ IR-1 و در ۳۰ زنجیره با چیدمان فعلی در واحد های در حال تولید سایت نطنز (FEP)حفظ خواهد کرد » .
پس می توان گفت طی ده سال آینده ظرفیت غنی سازی کشور بیش از ۵ هزار سو نخواهد بود . اما درباره توانایی تولید ماشینهای سانترفیوژ بعد از پایان سال دهم ، در پارگراف ۶۳ پیوست آمده است : « براساس برنامه خود ، در پایان سال هشتم ایران سالیانه ۲۰۰ عدد ماشین سانتریفیوژ IR-8 وIR-6 از هر نوع را به غیر از روتور تا سال دهم شروع خواهد کرد . بعد از سال دهم ایران ماشین کامل را به همین مقدار در سال تولید خواهد کرد تا نیازهای غنی سازی و تحقیق و توسعه غنی سازی خود را برآورده سازد . ایران این ماشین ها را در نطنز در روی زمین و تحت پایش آژانس تا هر زمان براساس برنامه غنی سازی و تحقیق و توسعه غنی سازی ، برای مونتاژ نهایی مورد نیاز باشد ، انبار خواهد کرد » .
با توجه به این مطالب معلوم می شود که ایران در پایان سال ۱۵ آینده حداکثر ۱۴۰۰ ماشین IR-8 و ۱۴۰۰ ماشین IR-6 خواهد داشت .
تصور اعضای اصلی تیم مذاکره کننده در مورد میزان ظرفیت غنی سازی ایران بعد از دوره محدودیت ، بسیار متفاوت است و بسیار آشکار است که تصور آن ها با متن برجام نیز تفاوت چشمگیر دارد . گفتنی است موضوع ظرفیت غنی سازی ایران در واقع آینده صنعت هسته ای کشور را رقم خواهد زد که شاید مهم ترین بخش هسته ای برجام باشد . بنابراین جای تعجب خواهد بود که تصورات مسئولین مذاکره کننده تا این حد در این موضوع متفاوت است و این سوال را در ذهن همگان ایجاد می کند که آیا مذاکره کنندگان در مورد متنی که آن را پذیرفته اند ، حداقل آگاهی را داشته اند یا خیر ؟ لازم است مشخص شود آیا در مورد مابقی بخش های برجام نیز وضعیت همین گونه است ؟!
true
true
https://www.rastannews.ir/?p=11655
true
true